Lwowski III/6 Dywizjon Myśliwski

woytek

Chciałbym polecić szacownym kolegom,książkę-nowość autorstwa pana Łukasza Łydżby,która ukazała się kilka dni temu,którą dziś nabyłem.

Tytuł książki LWOWSKI III/6 DYWIZJON MYŚLIWSKI (autor Łukasz Łydżba)

Książka opisuje losy we wrześniu 1939 roku 161 i 162 Eskadry Myśliwskiej,przydzielonych do Armii Łódź,które 31 sierpnia przybyły pod Łódź,na lotnisko polowe Widzew-Ksawerów i do 6 września stacjonowały pod Łodzią.Eskadry miały za zadanie osłonę Łodzi,oraz okolic z powietrza,ale trafiały się także zadania atakowania m.in niemieckich oddziałów(m.in 2 września zaatakowano niemiecką piechotę w rejonie walk naszego łódzkiego 28pSK).Również opis dramatycznej bitwy nad Łodzią 2 września,wspomnienia polskich lotników. Może krótki fragment wspomnień p.por pil Czesława Główczyńskiego(1913-2000)kawalera orderu Virtuti Militari za wrzesień 39.

Zaczęło się od tego,że z opóźnieniem dowiedzieliśmy się o wyprawie bombowej,idącej na Łódź,nie zdążyliśmy ich dopaść.W tym czasie zobaczyliśmy szybko nadlatujące Me-110,które osłaniały wyprawę.
...musieli przyjąć walkę kołową w której byliśmy zdecydowanie lepsi...
zorientowałem się,że Me-110 można skutecznie zaatakować od dołu,tak też uczyniłem,samolot zapalił się....do kolejnego Bf-11o,strzelałem również pod kadłub....z dwóch zestrzelonych Me-110 przyznano mi tylko drugiego i to w połowie...

Obok p.por pil Czesława Główczyńskiego Virtuti Militari otrzymali także
p.por pil Jan Dzwonek(zestrzelony 2 września nad Łodzią,ciężko ranny poparzony,ostrzelany w powietrzu przy ratowaniu się na spadochronie)
kpr.pil Jan Malinowski.

Myślę,że dla nas jako interesujących się pamiętnym wrześniem 39,książka warta jest nabycia tym bardziej,że opisywane są walki nad Łodzią i okolicami bliskimi wielu z nas.

Pozdrawiam-Woytek.

woytek

Dodam jeszcze,że na wojskowej części cmentarza Łódź-Doły,spoczywa trzech oficerów pilotów Dywizjonu Lwowskiego:
Por.pil Tadeusz Jeziorowski (1908-4.09.1939)zestrzelony nad lotniskiem Widzew-Ksawerów.
Ppor.pil.Edward Kramarski(15.11.1915-2.09.1939)zestrzelony w okolicach Sędziejowic.
P.por.pil.Piotr Ruszel(12.8.1918-2.09.1939)zestrzelony w walce nad Łodzią,choć istnieje wersja,że mógł zostać zestrzelony omyłkowo przez o.p.l
rozładowujących się w Łasku,oddziałów 4 Pułku Piechoty Legionów.

Jeszcze może drobna ciekawostka (być już znana)n.t porucznika Jeziorowskiego:w roku 1922 został osobiście odznaczony przez Marszałka Piłsudskiego Krzyżem Walecznych za udział w obronie Płocka,przed bolszewikami w 1920 roku.
Jak pisze Mieczysław Pruszyński w książce Wojna 1920 Dramat Piłsudskiego:...liczący wówczas 11 lat harcerz Tadzik Jeziorowski-mój przyszły kolega w Lwowskim Korpusie Kadetów i przyjaciel donosił pod ogniem amunicję walczącym żołnierzom,za co Marszałek osobiście dekorował go Krzyżem Walecznych.

W zdjęciach z wojny 1920,jak też filmach dokumentalnych, można zobaczyć jak Marszałek Piłsudski odznacza kilkunastoletniego harcerza-
jest to właśnie Tadeusz Jeziorowski.

ahalinka

.
Wspomniana mogiła lotników, cmentarz wojskowy pw. św. Jerzego w Łodzi:

Fotografie wykonane 3 XI 2011r.

Niestety nie posiadam publikacji Ł. Łydżby.
Mam pytanie/prośbę. Czy w publikacji wymienia się jeszcze kogoś kto poległ w okolicach Łodzi i lotniska polowego? Czy autor wymienia straty osobowe oprócz wspomnianych oficerów? Chodzi mi o służby techniczne, obsługę naziemną tych eskadr.
I jeszcze - czy jest zamieszczona fotografia płonącego samolotu T. Jeziorowskiego? Jak jest to czy autor podaje źródło fotografii? Taka fotografia krąży w sieci(z angielskim opisem) lecz nie znam źródła.
Pozdrawiam

woytek

Dziękuje kol.ahalince,za zamieszczenie fotografi,grobów poległych lotników.
Odnosząc,się do pytania/prośby,to w książce jest podana obsada personelu latającego,oraz personelu naziemnego(niepełna jak podaje autor)obydwu eskadr dywizjonu.
Co do srat wśród personelu,autor zamieszcza w swej książce relację jednego z bohaterów bitwy powietrznej 2 września,kpr.pil Jana Malinowskiego(VM),który wspomina "piekło na ziemi",jakie rozpętało się 4 września,gdy luftwaffe wykryła lotnisko polowe,kpr.pil Malinowski wspomina,że kula trafiła jednego z mechaników,który zmarł po przewiezieniu do szpitala,również jest zamieszczona relacja radiotelegrafisty kpr.Antoniego Falukiewicza,który został ciężko ranny i został wyniesiony,na rękach przez kpr.pil Jana Malinowskiego,następnie przewieziony dywizjonową sanitarką do szpitala wojskowego w Łodzi,na ul.Żeromskiego 113,a następnie do innego z łódzkich szpitali.
Tak więc do strat 4 września 1939 oprócz poległego por.pil Tadeusza Jeziorowskiego,należy dodać ciężko rannego kpr.Antoniego Falukiewicza.
Co do zdjęć płonącego samolotu por.pil Jeziorowskiego,to w książce pana Łydżby znajdują się 3 fotografie z kolekcji pana Andrzeja Glassa,wykonane przez któregoś z lotników dywizjonu,jest także fotografia wraku tego samolotu porzuconego na obrzeżach lotniska polowego.
Również 4 września w walce,nad lotniskiem,został ranny w nogę ppor.pil
Zdzisław Zadroziński,który mimo rany pozostał w dywizjonie.

Pozdrawiam.

ahalinka

.
Bardzo dziękuję za informacje.
Chodzi mi głównie o autora tej fotografii:

(ze strony Klubu Sympatyków Rudy Pabianickiej)
Może autorem jest "Kopański" wymieniony przy opisie nad fotografią? Może osoba o tym nazwisku jest w składzie eskadry wymienionym przez Ł. Łydżbę?
Co do personaliów poległego(rannego i zmarłego w szpitalu) mechanika to bardzo liczyłam na tę publikację. Mam chyba wszystkie fotografie tablic nagrobnych żołnierzy wrześniowych(w tym związanych z lotnictwem WP) i ludności cywilnej pochowanych na łódzkich cmentarzach we "wrześniowych" wojennych kwaterach/mogiłach zbiorowych i niestety nie ma zaznaczonego mechanika z 6 Pułku Lotniczego ze Lwowa - jest z 3 Pułku Lotniczego st. szer. Stanisław Łochyński(może miał inny przydział we wrześniu, może do III/6?). Proszę jeszcze sprawdzić czy Ł. Łydżba wymienia takie nazwisko w składzie osobowym?
Być może przy nazwisku poległego "ksawerowskiego" mechanika nie ma odpowiedniej adnotacji lub został pochowany bezimiennie - co pewnie uczyni moje poszukiwania bezowocnymi.
Pozdrawiam

sekest

Beczka może świadczyć, że samolot ten został zniszczony (celowo?) na lotnisku. Na pewno z niego nie wypadła Wink

ahalinka

.
Wszystko możliwe za wyjątkiem drugiego zdania/dowcipu.
Mjr pil. Stanisław Morawski tak opisuje zdarzenie:
[...]W godzinach popołudniowych nad lotniskiem podstawowym ukazał się samolot rozpoznawczy npla, na który wystartowała zasadzka w składzie: por. pil. Jeziorowski Tadeusz i ppor. pil. Zadroziński Zdzisław. Bezpośrednio po starcie nadleciały dwa dotąd niewidoczne samoloty myśliwskie ME 109 /9 samolotów/. Rozpoczęła się krótka, ale nierówna walka. Bezpośrednio przed nią wylądowały 3 samoloty własne, które wróciły z przyfrontowej zasadzki zagrożonej przez naziemne oddziały npla.
W chwili rozpoczęcia walki piloci samolotów tych chcieli wystartować, lecz brak powietrza w butlach pokładowych i gorące silniki spowodowały, że nie mogli uruchomić silników.
Por. pil. Jeziorowski po krótkiej, a zawziętej walce podchodzi do lądowania, prawdopodobnie ranny. W tym momencie zostaje zaatakowany przez npla z tyłu i w powietrzu zapalony. Bezpośrednio po tym spada na ziemię i ponosi śmierć.[...]
(Źródło: Artykuł pod red. Kajetana Jana Zakrzewskiego z "Lotniczej gazety łódzkiego regionu NA PROSTEJ", Nr 4(52), Łódź IX/X 2009.)

sekest

To nie dowcip, tylko komentarz do treści fotografii. Nie było jednoznacznie napisane którego wydarzenia dotyczy reprodukcja więc zwróciłem uwagę na beczkę, która (raczej?)nie znalazła by się w miejscu zestrzelenia samolotu!

woytek

Odnosząc się do zapytania kol.ahalinki o to,czy w składzie personelu naziemnego dywizjonu lwowskiego,figuruje Stanisław Łochyński-sprawdziłem w publikacji,zarówno w 161,oraz 162(EM),taka osoba nie figuruje,nazwisko Kopański również nie figuruje.Pan Kopański wymieniony,jest przez autora książki jako autor publikacji:PZL P.7cz2.Również w książce p.Łydżby są zamieszczone zdjęcia z kolekcji p.Kopańskiego(m.in wraku "jedenastki" por.pil Jeziorowskiego,porzuconego na obrzeżach lotniska).Pozwolę sobie jeszcze wrócić do rannego-"poległego" mechanika.Myślę że kpr.pil Jan Malinowski miał na myśli właśnie Antoniego Falukiewicza,który przeżył,kpr.Falukiewicz wspomina m.in jak z Mausera strzelał,do atakujących samolotów i przy ładowaniu następnego magazynka raptem:poczerwieniało mu w oczach.
Z 6 Pułku Lotniczego,ze Lwowa,na cmentarzu św.Jerzego spoczywa także p.por obs Marian Łotecki z 66 eskadry obserwacyjnej poległy 2 września 1939r.
Odnosząc się do postu kol.strzelca sekesta odnośnie zdjęć płonącego samolotu,w książce autor pisze w oparciu o relacje,że samolot por.pil Jeziorowskiego,rozbił się na obrzeżach lotniska a tam wśród różnych "szpargałów",mogły być składowane beczki po paliwie.

Pozwolę sobie jeszcze dodać ciekawostkę odnośnie,żołnierza personelu,naziemnego ze 162 eskadry:młodszego majstra wojskowego Józefa Zubrzyckiego,znalezioną w książce Jerzego Pawlaka :Polskie Eskadry w wojnie obronnej.
Józef Zubrzycki,już jako mechanik pokładowy,w stopniu chorąży.pilot,w okresie listopad 1943-lipiec 1944,latał w Polskiej Eskadrze 1586,która jak wiadomo latała nad Polskę,ze zrzutami dla Armii Krajowej.

Pozdrawiam.

ahalinka

woytek

Jeden z lotników Dywizjonu Lwowskiego, który w pierwszych dniach września 1939 roku, walczył nad Łodzią, mieszkał w Łodzi po wojnie i jest również pochowany na wojskowej części cmentarza na Dołach niedaleko swych kolegów, poległych w walkach powietrznych.Jest to podporucznik.pilot Zdzisław Zadroziński(1912-1990) ze 162 Eskadry Myśliwskiej, który 17.9.1939.r, w rejonie Tarnowica-Nadwórna, zestrzelił dwa sowieckie bombowce SB-2.
Za walki we wrześniu 1939 roku, został odznaczony Krzyżem Walecznych.

~norris